Terminowe prawo jazdy a odnowienie/wymiana (od kiedy, badania lekarskie, wada wzroku)

Twoje prawo jazdy straciło ważność lub wkrótce ją straci? W związku ze ślubem planujesz zmianę nazwiska? Zmieniasz adres zamieszkania i zastanawiasz się, czy też musisz wymienić terminowe prawo jazdy? Nie zwlekaj – dowiedz się, kiedy jest niezbędna wymiana (odnowienie) terminowego prawa jazdy i jak przebiega ten proces.

Odnowienie czy wymiana terminowego prawa jazdy, gdy upłynął termin ważności dokumentu, nie musi być ani czasochłonną, ani skomplikowaną czynnością – kluczowe jest jednak odpowiednie przygotowanie wniosku i zgromadzenie niezbędnych załączników. Omawiamy kluczowe kwestie – badania lekarskie, koszty, zdjęcie i czas oczekiwania na wydanie nowego dokumentu.

Wymiana prawa jazdy a termin ważności dokumentu – kiedy odnowić prawo jazdy?

Prawo jazdy jest wydawane na maksymalnie 5 lub 15 lat – zależy to od jego kategorii. Sformułowanie „maksymalnie” oznacza tyle, że niektórzy kierowcy mogą otrzymać uprawnienia do prowadzenia pojazdów na okres np. roku lub 3 lat. Najczęstszą przyczyną ograniczenia terminu ważności uprawnień są kwestie zdrowotne, np. wada wzroku. Jesteś w takiej sytuacji i Twoje prawo jazdy już wkrótce straci ważność? Wystarczy odnowić uprawnienia do prowadzenia pojazdów – musisz wymienić prawo jazdy.

Odnawiając prawo jazdy z uwagi na kończący się termin ważności, musisz pamiętać, że to, na ile lat zostało ono wydane, ma znaczenie. Jeżeli prawo jazdy jest ważne przez:

  • maksymalny okres – nie musisz zgłaszać się na badania lekarskie;
  • krócej – musisz przejść badanie lekarskie, które jest odpłatne.

Przez jaki okres jest ważne prawo jazdy?

5 lat15 lat
✓C, C1, C1+E, C+E✓B, B1, B+E
✓D, D1, D+E, D1+E✓A, A1, A2, AM
✓T

Niektórzy kierowcy uzyskali uprawnienia nie tylko do kierowania pojazdami osobowymi, ale również motocyklami czy autobusami. Odnowienie prawa jazdy jest konieczne także wówczas, gdy minął termin ważności konkretnej kategorii.

Terminowe prawo jazdy a zmiana nazwiska – czy trzeba wymienić prawo jazdy?

Po zmianie nazwiska, która najczęściej ma miejsce w związku ze zmianą stanu cywilnego, kierowca musi pamiętać o zaktualizowaniu danych w dokumentach. Jednym z nich jest prawo jazdy. Chociaż jest na to 30 dni, to z formalnościami nie warto zwlekać – o konieczności złożenia wniosku łatwo zapomnieć w natłoku innych zajęć.

Dobra wiadomość jest następująca: wymieniając prawo jazdy z uwagi na zmianę nazwiska, nie trzeba ponownie przechodzić badań lekarskich. Inaczej mówiąc, w tym przypadku wystarczy jedynie opłacić wniosek o wydanie prawa jazdy.

Terminowe prawo jazdy należy też wymienić w innych sytuacjach – gdy dojdzie do jego zniszczenia, uszkodzenia lub zgubienia. 

Ile kosztuje i jak wygląda badanie lekarskie wymagane do wymiany prawa jazdy?

Aby odnowić prawo jazdy, potrzebujesz orzeczenia od lekarza? Możesz zastanawiać się, jak wygląda takie badanie. Nie będzie ono zbytnio różnić się od badania na pierwsze prawo jazdy – lekarz przeprowadzi wywiad i następnie dokona oceny Twojego stanu zdrowia. Z Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców wynika, że ocena stanu zdrowia osoby badanej odbywa się w zakresie m.in.:

  • narządu wzroku;
  • narządu słuchu;
  • układu ruchu;
  • układu sercowo-naczyniowego;
  • układu oddechowego;
  • układu nerwowego;
  • cukrzycy;
  • stanu psychicznego;
  • objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub na jego nadużywanie.

Jeżeli stwierdzono u Ciebie wadę wzroku, to najpewniej na tę kwestię specjalista zwróci szczególną uwagę. W razie wątpliwości lekarz może zlecić dodatkowe badania. Wówczas procedura związana z odnowieniem prawa jazdy ulegnie przedłużeniu.

Badanie przeprowadzane przez lekarza jest odpłatne – kosztuje 200 zł. 

Jakie zdjęcia dołączyć do wniosku o odnowienie prawa jazdy?

Zdjęcie do prawa jazdy musi odpowiadać aktualnym wymogom. O czym dokładnie mowa? Na rządowych stronach internetowych można przeczytać, że fotografia, którą należy dołączyć do wniosku o wymianę terminowego prawa jazdy, musi być: kolorowa, aktualna (zdjęcie nie może być wykonane wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku), ostra i wykonana na jednolitym tle. Istotne są też wymiary – zdjęcie powinno mieć 35 na 45 mm.

Istnieją też pewne zasady, o których trzeba pamiętać podczas pozowania i wykonywania zdjęcia. Należą do nich choćby:

  • punkt, w jaki patrzy osoba fotografowana, jest określony – musi ona patrzeć przed siebie;
  • nakrycie głowy czy okulary z przyciemnionymi szkłami są niedopuszczalne – od tej reguły istnieją jednak wyjątki, które dotyczą m.in. kierowców z rozpoznaną wadą wzroku;
  • wyraz twarzy powinien być naturalny – bez uśmiechu;
  • twarz powinna zajmować od 70 do 80 proc. fotografii;
  • kontur głowy musi być wyraźny – zdjęcie z prześwietleniem tła zostanie odrzucone.

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?

100 zł czy 300 zł – ile kosztuje odnowienie terminowego prawa jazdy? Okazuje się, że żadna z tych odpowiedzi nie jest prawidłowa, a to dlatego, że uwzględnić trzeba jeszcze koszt wykonania zdjęć. W konsekwencji kierowca zainteresowany wymianą terminowego prawa jazdy, który nie otrzymał go na maksymalny okres, musi liczyć się z wydatkiem ok. 350 zł. 

Ile kosztuje wymiana prawa jazdy w 2024 r.? 

Powód wymiany prawa jazdyKoszt badań lekarskichKoszt wydania prawa jazdyKoszt zdjęć
Zmiana nazwiska100 zł30-50 zł
Upływ terminu, na jaki zostało ono wydane – 15 lat100 zł30-50 zł
Upływ terminu, na jaki zostało ono wydane – mniej niż 15 lat200 zł100 zł30-50 zł
Zniszczenie lub zagubienie dokumentu100 zł30-50 zł

Jak i gdzie złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy?

Masz już orzeczenie lekarskie i zdjęcie? Aby odnowić lub wymienić terminowe prawo jazdy, musisz złożyć wniosek. W pierwszej kolejności upewnij się, że jest on kompletny. Jeżeli będą w nim występować braki, to konieczne będzie dostarczenie brakujących załączników, co niestety wymaga wymiany prawa jazdy w przedłużonym terminie. Na kompletny wniosek o wydanie prawa jazdy składają się: 

  • wypełniony wniosek o wydanie nowego prawa jazdy;
  • aktualne zdjęcie;
  • orzeczenie wydane przez lekarza;
  • dotychczasowe prawo jazdy;
  • potwierdzenie wniesienia opłat.

Gdzie złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy? Do rozpatrywania takich wniosków uprawnione są następujące urzędy: urząd miasta (gdy kierowca mieszka w mieście na prawach powiatu), starostwo powiatowe (właściwe jest starostwo powiatu, w którym mieszka kierowca) lub urząd dzielnicy (gdy kierowca mieszka w Warszawie).

Wniosek możesz złożyć na trzy sposoby – osobiście, korzystając z pomocy pełnomocnika (wówczas pojawić może się dodatkowa opłata) lub za pośrednictwem poczty.

Wzór wniosku o wydanie prawa jazdy znajdziesz na stronie internetowej gov.pl – sekcja „Wymień prawo jazdy”.  

Wymiana prawa jazdy – ile czasu trzeba czekać na nowy dokument?

Odnowienie czy wymiana terminowego prawa jazdy nie zajmuje wiele czasu – zazwyczaj nowy dokument jest gotowy do odbioru maksymalnie po 9 dniach od złożenia kompletnego wniosku. Ale nie zawsze tak będzie. Warto wiedzieć, że w wyjątkowych sytuacjach proces wymiany terminowego prawa jazdy ulegnie wydłużeniu do 2 miesięcy. Stanie się tak wówczas, gdy urząd będzie musiał wyjaśnić sytuację kierowcy.

Czy wiesz, że w razie odmowy wydania przez urząd prawa jazdy, możesz się odwołać od tej decyzji? Przepisy przewidują, że odwołanie powinno zostać złożone w ciągu 14 dni od otrzymania odmowy. Odwołanie zostanie rozpatrzone przez samorządowe kolegium odwoławcze.

Podsumowanie:

  • Terminowe prawo jazdy trzeba cyklicznie odnawiać – w zależności od kategorii jest ono wydawane na maksymalnie 5 lub 15 lat.
  • Wniosek o wymianę terminowego prawa jazdy trzeba złożyć m.in. po zmianie nazwiska i zniszczeniu dokumentu.
  • Wymieniając terminowe prawo jazdy, niektórzy kierowcy muszą dołączyć do wniosku orzeczenie lekarskie.
  • Odnowienie lub wymiana prawa jazdy kosztuje maksymalnie ok. 350 zł – koszt ten obejmuje wykonanie zdjęcia.
  • Na wymianę prawa jazdy trzeba czekać do 9 dni – termin ten liczy się od dnia złożenia kompletnego wniosku o wydanie prawa jazdy.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Czy konieczna jest wymiana prawa jazdy po zmianie adresu zamieszkania? 

    Zmiana adresu zamieszkania – podobnie jak adresu zameldowania – nie jest już powodem, dla którego trzeba wymienić prawo jazdy. To dobra wiadomość dla kierowców, którzy często się przeprowadzają – mogą oni sporo zaoszczędzić. 
  2. Co grozi za kierowanie pojazdem bez prawa jazdy? 

    W 2024 r. osoby, które nie mają uprawnień do kierowania pojazdami, ale mimo to wsiadają za kierownicę, muszą spodziewać się wysokiej kary finansowej – od 1500 do 30 000 zł. Nie obowiązuje już kara za brak posiadania przy sobie prawa jazdy podczas kontroli drogowej – policjanci sprawdzają w CEPiK, czy kierowca ma uprawnienia do kierowania pojazdami. 
  3. Czy trzeba mieć prawo jazdy przy sobie? 

    Od 5 grudnia 2020 r. kierowcy nie muszą już wozić w samochodzie plastikowego dokumentu. W razie kontroli ich uprawnienia zostaną potwierdzone w systemie CEPiK, do którego dostęp mają służby uprawnione do kontrolowania kierowców. W trasę (ale tylko po Polsce) nie trzeba też zabierać ze sobą potwierdzenia zakupu ubezpieczenia OC oraz dowodu rejestracyjnego.
  4. Czy kierowcy, którzy mają bezterminowe prawa jazdy, będą musieli je wymienić? 

    Masz bezterminowe prawo jazdy? Powinieneś je wymienić, ale jeszcze nie w 2024 r. – wymiana została zaplanowana na lata 2028-2033. Oznacza to, że najwcześniej do wymiany bezterminowego prawa jazdy dojdzie dopiero za 4 lata. Kierowca, który będzie wymieniał bezterminowe prawo jazdy kategorii B, otrzyma dokument z 15-letnim okresem ważności. 
  5. Jak sprawdzić, czy prawo jazdy jest już gotowe do odbioru?

    Wymieniasz prawo jazdy? Musisz wiedzieć, że możesz sprawdzić drogą elektroniczną, czy dokument jest już gotowy do odebrania – wystarczy, że przejdziesz na stronę www.info-car.pl. Po podaniu podstawowych danych (imię, nazwisko i numer PESEL) otrzymasz informację, czy dokument już na Ciebie czeka. 
Stefania Stuglik
[Głosów: 1 Średnia: 5]