Numer VIN – co to jest i jak go sprawdzić?

Numer VIN może zachęcić do zakupu pojazdu, ale też przestrzec przed nieuczciwym sprzedawcą – te 17 znaków sporo mówi o każdym samochodzie. Warto sprawdzić informacje, które się pod nim kryją, aby nie narazić się na zakup samochodu z kontrowersyjną przeszłością. Wyjaśniamy, co to jest VIN, gdzie go znaleźć i co dzięki niemu można się dowiedzieć.

VIN (Vehicle Identification Number) w Polsce nazywany jest również numerem nadwozia. W zdecydowanej większości jest on nadawany przez producenta pojazdu, ale inaczej sprawa wygląda w przypadku pojazdów własnej konstrukcji lub aut, które numer VIN utraciły, bo wówczas o nadanie numeru nadwozia musisz zgłosić się do starostwa.

Uwaga! Numeru identyfikacyjnego VIN nie wymaga się dla pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy przed 1995 rokiem oraz dla motocykla zarejestrowanego po raz pierwszy przed 2003 rokiem, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego, przyczepy przeznaczonej do łączenia z tymi pojazdami oraz pojazdów z nadanym i wybitym numerem nadwozia/podwozia zgodnie z odrębnymi przepisami.

Co oznacza VIN?

VIN składa się z trzech członów. O czym one informują?

• pierwszy, tzw. WMI (3-znakowy). Dzięki niemu można zidentyfikować region i nazwę producenta pojazdu. Pierwsze dwa symbole określają region producenta (litery przypisane są konkretnemu krajowi), a kolejne dwa określają producenta;
• drugi, tzw. VDS (6-znakowy). Określa on typ i cechy pojazdu, a sposób kodowania w tym przypadku zależy od producenta. Mogą znajdować się tu informacje o konstrukcji i rodzaju nadwozia;
• trzeci, tzw. VIS (8-znakowy). Tu nadaje się unikatowy numer konkretnego egzemplarza pojazdu (mogą znajdować się tu informacje np. o rodzaju napęd czy silniku).

Gdzie szukać numeru VIN auta?

Numer VIN zawsze znajduje się w dowodzie rejestracyjnym pojazdu, w rubryce „E”. Najłatwiej zajrzeć do dokumentów auta, aby sprawdzić ten unikalny kod. Pamiętaj, że nie może mieć znaków rozdzielających, czyli na przykład spacji, kropek czy pauz. Musi mieć formę ciągłą.

Jeśli jednak planujesz zakup używanego samochodu, sprawdzenie VIN-u w dowodzie rejestracyjnym może nie wystarczyć. Wciąż zdarzają się nieuczciwe praktyki „przebijania numerów”, dlatego VIN w dokumentach zawsze należy porównać z tym, który znajduje się na stałych elementach nadwozia samochodu. Jeśli to zrobisz, przede wszystkim przekonasz się, czy ciąg znaków zawarty w dokumencie jest dokładnie taki sam, jak umieszczony na pojeździe.

Jeśli tak nie jest, szybko zrezygnuj z transakcji, ponieważ coś jest nie tak. Dokumenty mogą być podrobione lub ktoś ingerował w oznaczenia pojazdu. W takim przypadku powinieneś zawiadomić policję. Jednak jeśli nie chcesz tego robić, porzuć pomysł zakupu takiego auta.

Gdzie producenci umieszczają numer VIN?

Warto wiedzieć, gdzie można znaleźć numer VIN w samochodzie. Zwykle jest on umieszczony w przynajmniej kilku różnych miejscach. W każdym z nich musi być dokładnie taki sam – to bardzo ważne.

Gdzie szukać VIN-u? To zależy od producenta, ale najczęstsze miejsca to:

• tabliczka znamionowa umieszczona na podszybiu samochodu po stronie kierowcy,
• słupek boczny po stronie kierowcy,
• okolice prawego przedniego fotela,
• komora silnika,
• prawe nadkole,
• prawa strona ramy nośnej przy prawym przednim kole.

Miejsc, gdzie znajdują się oznaczenia, może być więcej i mogą być inne niż tutaj podane. Powyższe są jednak najbardziej popularne, dlatego to właśnie od nich warto rozpocząć poszukiwania.

Niektórzy producenci przewidują standardowe miejsca umieszczania VIN-u. Znajdziesz je poniżej.

• W Oplach numer VIN można znaleźć zwykle na wzmocnieniu czołowym, podłodze przed fotelem pasażera lub obok fotela, przegrodzie czołowej i podłużnicy prawej za tylnym kołem,
• BMW lokalizuje to oznaczenie na obudowie deski rozdzielczej z lewej strony, wzmocnieniu bocznym prawym (obok gniazda osadzenia amortyzatora) i przegrodzie czołowej,
• Fiat umieszcza VIN na podłodze bagażnika.
• W Volkswagenach i Jeepach szukaj go na podłodze pod tylnym siedziskiem kanapy.

Jak widzisz, takich miejsc jest sporo. Warto zajrzeć we wszystkie, które uda Ci się zlokalizować.

Czego dowiesz się dzięki numerowi VIN?

Znając ten unikatowy kod możesz “otworzyć skrzynię” z historią samochodu. Jak to zrobić? Należy skontaktować się z ASO lub skorzystać z jednej ze stron internetowych, które oferują przedstawienie wielu ważnych informacji.

Z pewnością na początku warto zajrzeć do bazy CEPiK (jeśli pojazd jest zarejestrowany w Polsce), która jest darmowa. Tam znajdziesz:

• sporo danych technicznych pojazdu (m.in. wagę pojazdu, moc i pojemność silnika oraz rodzaj paliwa),
• historię pojazdu (przeglądy techniczne, zmiany właściciela),
• stan licznika od 2014 r.,
• informację, czy pojazd ma aktualne ubezpieczenie OC oraz ważne badanie techniczne.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej, to za pomocą VIN możesz spróbować skorzystać z innej internetowej bazy, która często jest jednak płatna. Ich właściciele oprócz powyższych danych oferują np. informacje:

• o cenach pojazdu na aukcjach,
• kolizjach i szkodach,
• przeznaczeniach pojazdu (np. taxi),
• informację kradzieżową (weryfikacja w międzynarodowych bazach pojazdów poszukiwanych),
• sprawdzenie poprawności numeru VIN oraz danych producenta.

Kiedy warto sprawdzić VIN?

Na pewno warto to zrobić zawsze, gdy planujesz zakup używanego samochodu. Znając ten numer, przede wszystkim zyskasz dostęp do bazy CEPiK, czyli Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców. Tam sprawdzisz historię auta, które Cię interesuje. Dowiesz się, czy w jego przebiegu nie ma żadnych nieprawidłowości (na przykład, czy nagle nie zmalał) oraz czy samochód ma ważne badanie techniczne.

Dodatkowo możesz porównać VIN z dowodu rejestracyjnego z tym, który został wybity na nadwoziu pojazdu. Upewnisz się, że w każdym miejscu jest taki sam, co minimalizuje ryzyko zakupu samochodu kradzionego lub przerabianego w nieuprawniony sposób.

Pamiętaj! Jeśli coś wzbudzi Twoje wątpliwości, albo gdy sprzedawca unika podania Ci numeru VIN, lepiej zrezygnować z transakcji. Takie symptomy mogą wskazywać na to, że z autem nie wszystko jest w porządku. Lepiej „dmuchać na zimne” i nie narażać się na konsekwencje prawne lub zakup auta, które jest kradzione, wadliwe lub powypadkowe.

Jak rozpoznać przebity numer VIN?

Zdarza się, że nieuczciwi sprzedawcy próbują sprzedać samochód z tzw. przebitym numerem VIN. Jak dokonują fałszerstwa? Np. nagrzewają tabliczkę znamionową, a następnie nabijają nowe symbole. Innym sposobem jest wycięcie całego fragmentu karoserii z tabliczką i wmontowanie w to miejsce innej, ale z auta tej samej marki i tego samego modelu.

Wykrycie takiego fałszerstwa gołym okiem przez laika jest niemal niemożliwe, dlatego pomóc może w tym rzeczoznawca lub sprawdzenie grubości lakieru.

Uwaga! Jeśli w zakupionym samochodzie wykryjesz „przebicie” numeru VIN, wówczas bezzwłocznie powinno się poinformować o tym policję, by nie zostać posądzonym o paserstwo.

Kiedy i gdzie możesz otrzymać nowy numer VIN?

Nowy numer VIN wraz z tabliczką znamionową nadaje się, gdy:

• w samochodzie wymieniono ramę lub podwozie pojazdu na inne bez numeru fabrycznego,
• numer VIN został zatarty lub sfałszowany,
• numer VIN uległ skorodowaniu lub zniszczeniu podczas wypadku drogowego/naprawy,
• jest się właścicielem pojazdu zabytkowego bez numeru VIN.

Wniosek o nowy VIN należy złożyć w przypisanym do właściciela pojazdu Wydziale Komunikacji.

Bibliografia:

• Art. 66a. – [Cechy identyfikacyjne pojazdu (numer VIN)] – Prawo o ruchu drogowym (https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/prawo-o-ruchu-drogowym-16798732/art-66-a)
• Rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 8 listopada 2017 r. w sprawie zakresu danych udostępnianych w postaci elektronicznej z centralnej ewidencji pojazdów (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170002085/O/D20172085.pdf)
• Rozporządzenie wykonawcze komisji (UE) 2021/535 z dnia 31 marca 2021 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2144 (https://www.patronat.pl/11191,pl,ROZPORZADZENIE-WYKONAWCZE-KOMISJI-UE-2021-535-z-dnia-31-marca-2021-r-ustanawiajace-zasady-stosowania-rozporzadzenia-Parlamentu-Europejskiego-i-Rady-UE-2019-2144.html)