Podatek od kupna samochodu w 2023 r. – czy musisz go płacić?

Zakup samochodu wiąże się z koniecznością dopełnienia kilku formalności. Jedną z nich z nich może – ale nie musi – być podatek PCC od kupna samochodu. Sprawdź, co warto o tym wiedzieć, żeby nie narazić się na nieprzyjemne konsekwencje ze strony urzędu skarbowego.

Podliczając koszty wiążące się z zakupem samochodu kierowcy zwykle biorą pod uwagę jedynie jego cenę i opłaty związane z rejestracją oraz ubezpieczeniem. Konieczność opłacenia podatku okazuje się dla wielu zaskoczeniem, a tym samym wydatkiem przekraczającym budżet założony na ten cel. Dowiedz się o tym więcej, a nic Cię nie zaskoczy.

PCC – czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych?

Obowiązek zapłacenia podatku PCC (od czynności cywilnoprawnych) zachodzi wtedy, gdy dochodzi do porozumienia pomiędzy sprzedającym a kupującym, na mocy którego zostaje przekazane prawo własności do czegoś jednej stronie i pieniędzy drugiej. W związku z tym obowiązek podatkowy nie dotyczy jedynie kupna-sprzedaży samochodów, ale również m.in.:

• ruchomości – np. motocykli lub pojazdów rolniczych,
• nieruchomości – np. mieszkań czy działek,
• praw majątkowych – np. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub użytkowania wieczystego.

Podatek PCC dotyczy nie tylko umowy kupna-sprzedaży, ale również darowizny. W tym przypadku płaci go obdarowany – wyjaśnia Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w najtaniejuagenta.pl.

Kiedy należy zapłacić podatek od kupna samochodu?

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że podatek PCC należy zapłacić zawsze wtedy, gdy kupujesz używany samochód od prywatnego właściciela. Ponadto, muszą zostać spełnione dodatkowe warunki:

• auto powinno znajdować się w Polsce podczas dokonywania transakcji,
• pojazd może znajdować się za granicą, ale sprzedający powinien mieć siedzibę w Polsce i tutaj też powinna zostać spisana umowa.

Podatek PCC od zakupu auta płaci zawsze kupujący. Sprzedający z kolei może zostać obarczony inną daniną na rzecz Skarbu Państwa – podatkiem od sprzedaży samochodu.

Kto jest zwolniony z podatku od kupna samochodu?

Nie każda transakcja kupna samochodu wiąże się automatycznie z obowiązkiem podatkowym. W poniższej tabeli podsumowaliśmy sytuacje, w których trzeba i nie trzeba płacić daniny na rzecz urzędu skarbowego.

Gdzie i kiedy zapłacić podatek od kupna samochodu (PCC)?

Deklaracja PCC-3 powinna zostać złożona w ciągu 14 dni od podpisania umowy kupna-sprzedaży. Druk możesz wysłać w dogodny sposób – pocztą, mailowo lub elektronicznie na skrzynką podawczą konkretnego urzędu. Wyliczona kwota podatku powinna trafić w tym czasie na numer bankowy tego samego urzędu. Znajdziesz go na stronie internetowej.

Jak obliczyć wysokość podatku od zakupu samochodu?

Należny podatek PCC wynosi 2% wartości samochodu. Kupujący zwykle zakładają z góry, że chodzi tu o kwotę wpisaną w umowie kupna-sprzedaży. Choć rzeczywiście bardzo często wygląda to w ten sposób, to jednak nie zawsze. Warto mieć tego świadomość, aby uniknąć ewentualnych problemów.

Podczas sprawdzania, czy nowy właściciel zapłacił odpowiednią wysokość podatku, urzędnicy wykorzystują specjalne bazy danych, w których znajdują się orientacyjne przedziały dla każdego modelu z osobna. Jeśli kwota transakcji na Twojej umowie będzie niższa lub wyższa od średniej, może zostać zakwestionowana. W takim przypadku fiskus może zażądać dopłacenia różnicy w podatku. Na wysunięcie takiego roszczenia ma aż 5 lat od dnia zakupu auta.

Czy można tego uniknąć? Wartość niektórych samochodów może być zaniżona ze względu na zły stan techniczny (np. powypadkowy), który oznacza konieczność późniejszego poniesienia wydatków na ich naprawę. Jeśli tak jest w Twoim przypadku, zadbaj o możliwość udokumentowania tego, np. przy użyciu zdjęć czy faktur za naprawy w warsztatach.

Przykład 1:

Pan Tomasz z Elbląga kupił Alfę Romeo Stelvio z 2017 roku za 50 000 zł i opłacił podatek PCC w wysokości 1000 zł. Zdaniem urzędu skarbowego było to o 10 000 zł za mało jak na obecne stawki rynkowe, więc zażądał dopłacenia brakującego podatku. Na szczęście pan Tomasz dysponował rachunkami z warsztatu, które potwierdzały, że auto było powypadkowe. W związku z tym fiskus odstąpił od żądania i nie było konieczności dopłacenia podatku.

Co grozi za brak opłaconego podatku od zakupu samochodu?

Jak nietrudno się domyślić, nieopłacenie podatku w terminie wiąże się z poważnymi konsekwencjami. W tym przypadku jest to kara nałożona przez naczelnika Urzędu Skarbowego. Jej wysokość zależy od minimalnej płacy ustalonej na dany rok. W 2023 roku będzie to zatem:

• od 349 do 69 800 zł – od 1 stycznia do 30 czerwca,
• od 360 do 72 000 zł – od 1 lipca do 31 grudnia.

Co możesz zrobić, jeśli spóźnisz się z opłaceniem podatku? O ile opóźnienie jest niewielkie i fiskus jeszcze nie zauważył braku, skutecznym rozwiązaniem może okazać się złożenie tzw. czynnego żalu. Jeśli naczelnik Urzędu Skarbowego przychyli się do Twojej prośby, być może skończy się na uregulowaniu zaległości z odsetkami. Jeśli nie, nie obędzie się bez opłacenia kary. Obowiązek opłacenia podatku PCC od kupna samochodu przedawnia się po 5 latach.

Co grozi za brak OC po zakupie samochodu?

Po zakupie samochodu musisz dopełnić jeszcze jednego obowiązku. Wraz z podpisaniem umowy kupna-sprzedaży stajesz się osobą odpowiedzialną za ubezpieczenie auta. Jeśli polisa zbywcy jest aktualna, możesz spokojnie wyjechać nim na drogę. Jeśli jednak umowa poprzedniego właściciela już się skończyła, musisz wykupić OC zanim odjedziesz nowym nabytkiem.

Co Ci grozi, jeśli nie kupisz od razu OC? Po pierwsze, narażasz się na karę za brak OC od UFG. Jej wysokość w 2023 roku przedstawiamy w poniższych tabelach.

Dodatkowo, brak polisy OC podczas kontroli drogowej równa się mandatowi karnemu, a po wypadku – konieczności pokrycia wszelkich szkód z własnej kieszeni.