Czym jest szkoda całkowita i szkoda częściowa w OC i AC?

W procesie wyliczania odszkodowań po kolizji lub wypadku, gdy uszkodzony pojazd bierze udział w tym zdarzeniu występują pojęcia szkody całkowitej i częściowej. Sprawdź, czym się różnią i na co uważać, by nie dać się oszukać przy wypłacie odszkodowania.

Wielu kierowców traci na nieznajomości pojęć w przypadku szkody całkowitej i częściowej. Mają one bowiem bezpośrednie przełożenie na to, jakie odszkodowanie otrzymasz po wystąpieniu zdarzenia drogowego – zarówno jako osoba poszkodowana w wypadku czy kolizji (OC), jak i jako sprawca (AC).

Co to jest szkoda częściowa w OC i AC?

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że szkoda częściowa występuje wtedy, gdy naprawa pojazdu jest opłacalna. Jednak już sama ta definicja nastręcza problemów, gdyż pozostawia pole do interpretacji. W związku z tym bywa inaczej rozumiana w kontekście OC i AC. Na czym polega różnica?

W przypadku OC szkoda częściowa występuje wtedy, gdy naprawa samochodu nie przekracza 100% jego wartości sprzed zdarzenia. Jednak autocasco daje towarzystwom możliwość kształtowania tego pułapu procentowego na dowolnym poziomie – najczęściej to ok. 70%. Jeśli naprawa jest droższa, dochodzi do stwierdzenia w takim przypadku szkody całkowitej. Informację o tym znajdziesz w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) i należy się z nią koniecznie zapoznać przed podpisaniem umowy ubezpieczeniowej.

Co to jest szkoda całkowita z OC i AC?

Jeśli zdaniem towarzystwa ubezpieczeniowego nie ma ekonomicznego uzasadnienia oddawania samochodu do naprawy, ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, wygląda to różnie w zależności od rodzaju polisy.

• Ubezpieczenie OC – szkoda całkowita z OC jest orzekana, jeśli samochodu nie da się naprawić albo koszt naprawy pojazdu przekracza jego wartość.
• Ubezpieczenie AC – może dojść do zasadności orzeczenia szkody całkowitej, gdy koszt naprawy pojazdu przekroczy pewien procent wartości auta. Jest on określany w umowie, a każdy ubezpieczyciel może ustalić ten poziom zgodnie z własną polityką.

Jak uzyskać odszkodowanie po szkodzie częściowej z ubezpieczenia OC?

Jeśli koszt naprawy pojazdu jest opłacalny, zakład ubezpieczeń uzna szkodę częściową w ramach OC sprawcy i wypłaci stosowne odszkodowanie osobie poszkodowanej. Jak przebiega proces likwidacji szkody w tym przypadku? Odszkodowanie powinno pokryć doprowadzenie auta do takiego stanu, jak przed zdarzeniem. Górny limit takiej naprawy określa suma gwarancyjna, która wynosi 1,05 mln euro na jedno zdarzenie drogowe. Jest to kwestia niezależna od towarzystwa ubezpieczeniowego.

Kwota przyznana przez ubezpieczyciela wydaje Ci się zbyt niska? Niestety, towarzystwa próbują czasem zaniżać wysokość odszkodowania, stosując w tym celu takie tricki, jak:

• uwzględnianie w kosztorysie cen zamienników, podczas gdy zostały uszkodzone oryginalne części i takimi powinien zostać naprawiony pojazd,
• nierealne ceny roboczogodzin pracowników warsztatu lub ich za mała liczba – w stosunku do rzeczywistych kosztów wykonania założonej pracy,
• orzeczenie szkody całkowitej, podczas gdy istnieje podstawa do naprawy samochodu w ramach szkody częściowej – w tej sytuacji odszkodowanie zostanie pomniejszone o wartość wraku. Tę z kolei towarzystwa ochoczo zawyżają, choć nie ma możliwości na sprzedanie go za taką kwotę,
• nieuwzględnianie dodatkowych kosztów, np. dotyczących uszczerbku na zdrowiu kierowcy, holowania albo zniszczonego wyposażenia auta.

Jak uzyskać odszkodowanie po szkodzie częściowej z ubezpieczenia AC?

Przebieg likwidacji szkody częściowej z AC wygląda nieco inaczej. Towarzystwa mają tu bowiem wolną rękę i wszystko zależy od tego, na jakie warunki zgodzisz się, podpisując umowę. Najwięcej wątpliwości budzi wartość pojazdu, która jest brana pod uwagę przy wyliczaniu wysokości odszkodowania. Dlaczego?

Ubezpieczyciel może wybrać wartość z dnia szkody lub z dnia zawarcia umowy AC. Przy tej pierwszej opcji otrzymasz niższe odszkodowanie ze względu na amortyzację części. W tym drugim przypadku odszkodowanie będzie wyższe – jednak najpewniej przyjdzie Ci za to dopłacić w ramach składki AC.

Na obniżenie kwoty, jaką otrzymasz od ubezpieczyciela po szkodzie częściowej likwidowanej z AC, wpływają także warunki, na które zgodziłeś się przy podpisywaniu umowy. Mowa tu w szczególności o:

• rodzaju sumy ubezpieczenia – jeśli jest odnawialna, za każdym razem masz do dyspozycji taki sam budżet na pokrycie strat. Jeśli nie jest odnawialna, to będzie pomniejszana z każdym zdarzeniem. Może to oznaczać, że po drugiej czy trzeciej stłuczce nie dostaniesz odszkodowania ze względu na wyczerpany limit w ramach Twojej umowy,
• sposób naprawy szkody – problemy pojawiają się zazwyczaj przy rozliczaniu kosztorysowym (gotówkowym), gdy towarzystwo daje Ci pieniądze na naprawę, a Ty samodzielnie rozliczasz się z warsztatem. Często masz jednak możliwość wyboru wariantu warsztatowego (bezgotówkowego), w którym to ubezpieczyciel rozlicza się z warsztatem bez Twojego udziału, zatem nie ma szansy na zaniżanie kosztów robocizny czy części,
• rodzaju części wykorzystanych do naprawy – w umowie powinno być określone, przy użyciu jakich części zostanie przeprowadzona naprawa (oryginalnych czy zamienników). Towarzystwo ma obowiązek trzymać się tych ustaleń,
• udziale własnym – jeśli się na to zgodzisz, określony procent kosztów naprawy samochodu pokryjesz z własnej kieszeni,
• franszyzie minimalnej – oznacza ona, że ubezpieczyciel odpowiada za szkody dopiero wtedy, gdy koszt ich naprawy przekroczy pewien poziom. Jeśli likwidacja okaże się tańsza, zapłacisz za nią Ty.

Wielu kierowców decyduje się na dodanie do umowy klauzuli o wkładzie minimalnym lub franszyzie minimalnej, aby obniżyć wysokość składki. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że to rozwiązanie ma wady i zalety – choć zapłacimy mniej za polisę, to jednak dostanie niższe odszkodowanie. Pamiętaj o tym, że AC to ubezpieczenie dobrowolne i chroni Cię tylko wtedy, gdy dobrze dopasujesz poziom ochrony do własnych potrzeb. Taka oszczędność może więc sprawić, że zakup polisy okaże się zupełnie nieopłacalny, bo i tak dopłacisz do naprawy auta – wyjaśnia Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w najtaniejuagenta.pl.

Jak odwołać się od decyzji ubezpieczyciela po wypłacie zbyt niskiego odszkodowania?

Rzeczoznawca ubezpieczyciela przynajmniej w teorii powinien być osobą bezstronną, która obiektywnie ocenia stan pojazdu po zdarzeniu i wylicza wysokość odszkodowania. W rzeczywistości wygląda to różnie i czasem może działać z myślą o zysku towarzystwa.

Co możesz zrobić, jeśli końcowa kwota wyda Ci się podejrzanie niska? Masz prawo zakwestionować taką wycenę i domagać się jej sprawdzenia. Zrobisz to, wysyłając odwołanie od decyzji ubezpieczyciela zawierające Twoje stanowisko i jego uzasadnienie, najlepiej wraz z żądaną kwotą oraz dokumentami potwierdzającymi jej zasadność. Takim dokumentem może być np. opinia niezależnego rzeczoznawcy, którą wykonasz na własną rękę – i opłacisz z własnej kieszeni. Podobną opinię mogą wydać m.in. mechanik, prawnik specjalizujący się w prawie ubezpieczeniowym lub nawet salon samochodowy konkretnego producenta. Możesz również posiłkować się wykazem cen części wymiennych lub roboczogodzin w warsztacie.

Reklamację należy złożyć w ciągu 3 lat od wydania decyzji ubezpieczyciela. Choć to dużo czasu, nie opłaca się zwlekać. Towarzystwo rozpatrzy Twój wniosek w ciągu 30 dni (lub 60, jeśli Twoja sprawa wymaga nieco więcej czasu). W tym czasie nie pozostaje Ci nic innego, jak czekać na decyzję. Jeśli po upływie czasu na rozpatrzenie sprawy nie otrzymasz żadnej wiadomości ze strony towarzystwa, najpewniej przychylono się do Twojego wniosku. Możesz to dodatkowo sprawdzić, dzwoniąc na infolinię. Jednak równie dobrze możesz spotkać się z odmową. W takiej sytuacji pozostają Ci 3 opcje.

• Zgłoszenie się do Rzecznika Finansowego – specjalista ten przejrzy całą dokumentację i udzieli opinii, bez żadnych opłat. Niestety ubezpieczyciel nie ma obowiązku dostosowania się do niej, więc może to nie rozwiązać problemu.
• Skorzystanie z postępowania mediacyjnego – Rzecznik Finansowy może również doprowadzić do jednego postępowania w sądzie polubownym. Ma to na celu wypracowanie kompromisu między żądaniami obu stron. A to oznacza, że i tak nie otrzymasz swojej propozycji. Mimo wszystko to najszybszy sposób na rozwiązanie sprawy, gdyż wszystko odbędzie się na jednym spotkaniu.
• Wejście na drogę sądową – zdecydowanie jest to najdroższa z powyższych opcji, a także najbardziej czasochłonna. Musisz wynająć prawnika, wystąpić z powództwem do sądu powszechnego, a później jeszcze wygrać sprawę. Jeśli sąd przyzna Ci rację, ubezpieczyciel pokryje wszystkie poniesione koszty. Ale masz dużo do stracenia, więc przemyśl dokładnie, czy Ci się to opłaca.

Na rynku znajdziesz również firmy zajmujące się uzyskiwaniem odpowiedniego odszkodowania. Pamiętaj, że zawsze w przypadku wystąpienia szkody całkowitej możesz odwołać się od decyzji ubezpieczyciela. Bardzo często możesz skonsultować się z nimi za darmo, a ewentualna prowizja pojawia się dopiero w momencie uzyskania od towarzystwa ubezpieczeniowego dopłaty. Jeśli masz do czynienia z dużą różnicą między kwotą wypłaconą przez towarzystwo a wyliczoną przez niezależnego rzeczoznawcę, warto rozważyć taką opcję.

Sprawdź jak po szkodzie zmieni sie Twoja składka OC!