Zabrane prawo jazdy (za punkty, za prędkość, za alkohol, za alimenty) – jak odzyskać?

Prawo jazdy może zostać zabrane kierowcy za różne przewinienia. Dobra wiadomość jest taka, że po upływie okresu, na który uprawnienia do prowadzenia pojazdów zostały zawieszone, można złożyć wniosek o zwrot dokumentu. Podpowiadamy ze szczegółami, jak to zrobić. 

Zabranie prawa jazdy i jego odzyskanie to zagadnienie, które – jak wynika ze statystyk – może interesować tysiące kierowców rocznie. Chociaż temat nie jest niszowy, to wokół niego narosło sporo mitów, pojawia się też wiele pytań. Aby nie popełnić kosztownego błędu, warto wiedzieć, jak wygląda proces odzyskania prawa jazdy – bez formalności się nie obejdzie.

Jak odzyskać prawo jazdy, które zostało zatrzymane na krócej niż rok?

Odzyskanie prawa jazdy zatrzymanego na okres krótszy niż 12 miesięcy wiąże się z koniecznością złożenia wniosku wraz z załącznikami, a niekiedy również wpłacenia pewnej kwoty (100 zł) na rachunek bankowy urzędu. Inaczej mówiąc, nie ma drogi na skróty – zarówno zabranie prawa jazdy, jak i jego odzyskanie to sformalizowane procedury.

Utrata prawa jazdy na mniej niż rok – procedura zwrotu krok po kroku: 

1. Wypełnienie w czytelny sposób wniosku o zwrot zatrzymanego prawa jazdy – dokładne wskazówki, jak to zrobić, znajdziesz poniżej.
2. Upewnienie się, że badania lekarskie i psychologiczne są ważne – jeżeli nie, trzeba je powtórzyć.
3. Wpłacenie 100 zł na rachunek urzędu – gdy prawo jazdy straciło ważność (potwierdzenie należy dołączyć do wniosku).

Gdzie skierować wniosek o zwrot prawa jazdy? Do właściwego urzędu. A ten zależy od miejsca zamieszkania kierowcy – może to być urząd miasta (gdy miejscem zamieszkania jest miasto na prawach powiatu), urząd dzielnicy (w przypadku Warszawy) albo starostwo powiatowe (w pozostałych przypadkach).

Wniosek o zwrot prawa jazdy należy wysłać na adres urzędu albo dostarczyć go osobiście. Sprawę można też załatwić przez platformę ePUAP – a zatem online.  

Kierowcy, których prawo jazdy straciło ważność, muszą uzbroić się w cierpliwość – dokumentu nie będzie można odzyskać natychmiast. Najczęściej czas oczekiwania wynosi do 7 dni, ale o szczegóły warto zapytać w urzędzie. Ta sama zasada dotyczy kierowców, którzy np. zmienili nazwisko. W pozostałych przypadkach prawo jazdy zostaje zwrócone bez zbędnej zwłoki, a zatem od razu po złożeniu wniosku.

Zabranie prawa jazdy na dłużej niż rok – jak wygląda procedura jego odzyskania?

Niekiedy prawo jazdy zostaje kierowcy zatrzymane na okres dłuższy niż rok. Utrata prawa jazdy na dłużej jest dla kierowcy bardziej dotkliwa – procedura odzyskania uprawnień zajmuje więcej czasu i wysiłku, ponieważ wymagane jest ponowne zdanie egzaminu teoretycznego i praktycznego. To sprawia, że wówczas proces odzyskania prawa jazdy przebiega następująco:

1. Uzyskanie Profilu Kandydata na Kierowcę (PKK) – numer PKK jest wydawany na wniosek zainteresowanego.
2. Przystąpienie do egzaminu – pozytywny wynik z egzaminu pozwala ubiegać się o odzyskanie prawa jazdy.

Kiedy możliwe jest skrócenie okresu zatrzymania prawa jazdy?

Prawo jazdy może zostać zatrzymane za prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu. I to właśnie wówczas kierowca może starać się o skrócenie okresu zatrzymania prawa jazdy. To określenie wprowadza jednak w błąd – w przepisach mowa jest o zmianie sposobu wykonywania zakazu prowadzenia pojazdów. Na czym polega ta zmiana? Ma miejsce zawężenie zakazu – zaczyna on dotyczyć pojazdów, które nie są wyposażone w blokadę alkoholową.

Aby doszło do zmiany sposobu wykonywania zakazu, muszą zostać spełnione przesłanki wskazane w przepisach, czyli:

• zakaz był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru – w przypadku dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów przez okres co najmniej 10 lat;
• postawa, właściwości, warunki osobiste sprawcy i jego zachowanie uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Podstawą prawną dla tzw. skrócenia okresu zatrzymania prawa jazdy jest art. 182a Kodeksu karnego wykonawczego. 

Jak wypełnić wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy?

Dla kierowcy utrata prawa jazdy wiąże się z koniecznością zmierzenia się z formalnościami, a zatem wypełnieniem wniosku o zwrot zatrzymanego prawa jazdy. Pozornie to nic trudnego. W praktyce jednak wielu kierowców ma wątpliwości. I właśnie dlatego poniżej został zamieszczony wzór przeprowadzający krok po kroku przez proces wypełniania wniosku o zwrot prawa jazdy zatrzymanego na krócej niż rok.

Zabranie prawa jazdy – jak wypełnić wniosek o zwrot zatrzymanego prawa jazdy:

1. Data i nazwa organu wydającego

Należy podać nazwę i adres urzędu (ulica, numer budynku, kod pocztowy i miejscowość). Standardowo wymagana jest też data i miejsce sporządzenia wniosku. Informacje w ramce umieszczonej po lewej stronie uzupełnia urzędnik.

Przykład: Kierowca z przykładu mieszka w dzielnicy Ursynów, a pismo należy zaadresować do Urzędu Dzielnicy Ursynów – jak poniżej. 

2. Część A – dane osobowe i zamieszkania kierowcy

Ta część wniosku o zwrot zatrzymanego prawa jazdy również nie powinna nastręczać trudności. Wzór wniosku przewiduje podanie następujących danych osobowych: numeru PESEL (datę urodzenia wpisują wyłącznie osoby, które nie posiadają tego numeru), nazwiska, imienia (imion) i miejsca zamieszkania.

Kierowca, który chce odzyskać prawo jazdy, musi też podać adres zamieszkania (kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer budynku i lokalu) oraz obywatelstwo. Podanie zarówno numeru telefonu, jak i adresu e-mail nie jest obowiązkowe – chociaż warto wiedzieć, że może to przyspieszyć załatwienie sprawy. 

Przykład: Poniżej możesz sprawdzić przykładowo wypełnioną sekcję A wniosku o odzyskanie zatrzymanego prawa jazdy. 

3. Część C – prawo jazdy

W tej części wniosku należy zaznaczyć punkt „b – zwrot zatrzymanego prawa jazdy”, a słowo po nim („pozwolenia”) skreślić. Ale to nie wszystko. Po prawej stronie trzeba jeszcze zaznaczyć właściwą kategorię prawa jazdy.

W części C znajduje się też lista załączników, jakie można dołączyć do wniosku. Jeżeli nie jest konieczna wymiana prawa jazdy, to opłata nie wystąpi. 

Przykład: Poniżej prezentujemy wypełnioną część C wniosku – o zwrot zatrzymanego prawa jazdy ubiega się kierowca, który zdał egzamin na prawo jazdy kategorii B i wymiana dokumentu nie jest konieczna (zatem nie ma załączników). 

4. Część F – sposób przekazania dokumentu

Dokument naturalnie można odebrać osobiście w urzędzie. Nie jest to jednak jedyna możliwość – alternatywą jest przesłanie przez urząd prawa jazdy pocztą. Decyzja należy do kierowcy. Przesyłka zostanie zaadresowana na adres wskazany we wniosku.

Uwaga! Niekiedy w ogóle nie trzeba wypełniać tego pola. Już od dłuższego czasu kierowcy nie muszą mieć przy sobie prawa jazdy, a dokument jest zatrzymywany elektronicznie – stosowna wzmianka zostaje zamieszczona w CEPiK.

Przykład: Kierowca z przykładu zdecydował, że odbierze prawo jazdy w urzędzie (fizycznie zatrzymano mu dokument), ponieważ pracuje on w jego pobliżu. 

5. Część G – oświadczenia  

To część wniosku, na którą trudno podać wzór – każdy kierowca może mieć inną sytuację. Stąd też należy dokładnie przeczytać poszczególne punkty i następnie udzielić odpowiedzi. Tutaj nie ma drogi na skróty – za podanie nieprawdy grozi odpowiedzialność karna.

Przykład: Przykładowy kierowca zaznaczył kilka pól: 1, 2, 3, 5 i 6. Nie wykonuje on m.in. przewozów drogowych, dla których jest wymagane posiadanie prawa jazdy kategorii C1 (i innych).

6. Podpis 

Każdy dokument skierowany do urzędu musi być podpisany. Nie inaczej jest w przypadku wniosku o odzyskanie zatrzymanego prawa jazdy. Podpis musi być własnoręczny i czytelny oraz mieścić się w ramce.

Przykład: Prawidłowo wypełnione pole na podpis. 

7. Oświadczenie o miejscu zamieszkania 

To ostatnia sekcja wniosku, jaką należy wypełnić. Kierowca wskazuje w niej, gdzie przebywa przez co najmniej 185 dni w roku oraz precyzuje powód pobytu. Tutaj również nie ma jednej właściwej odpowiedzi – tę część wniosku trzeba dokładnie przeczytać i podpisać. 

Przykład: Kierowca z przykładu mieszka i pracuje przez cały rok na terenie Polski. W konsekwencji zaznaczył punkt „a” i pierwszy jego podpunkt.  

Za co można stracić prawo jazdy w 2024 roku?

Odzyskanie zatrzymanego prawa jazdy to zagadnienie, które ściśle wiąże się z innym – zabraniem prawa jazdy. Kiedy policja może zatrzymać prawo jazdy? Oto kilka przykładów takich sytuacji: 

• uzasadnione podejrzenie, że kierowca znajduje się w stanie nietrzeźwości;
• przekroczenie przez kierowcę w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego;
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym;
• przewożenie pojazdem większej liczby osób niż wynosi liczba miejsc w dowodzie rejestracyjnym;
• odłączony tachograf – dotyczy to zawodowych kierowców.

Wszystkie sytuacje, w których policja może zatrzymać prawo jazdy, zostały wskazane w art. 135 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Utrata prawa jazdy a ubezpieczenie samochodu – co trzeba wiedzieć?

„Skoro nie mogę jeździć, to nie muszę ubezpieczać samochodu” – tak właśnie czasem myślą kierowcy, którym zatrzymano prawo jazdy. Niestety, jest to błędne przekonanie. Zatrzymanie prawa jazdy i ubezpieczenie OC to dwie różne sprawy. Ubezpieczenie samochodu jest konieczne, nawet gdy jego właścicielowi zatrzymano prawo jazdy i nie może on prowadzić. W tej sytuacji od obowiązku zakupu OC można się uwolnić tylko w jeden sposób – sprzedając auto.

O powyższej zasadzie warto pamiętać, aby nie narobić sobie jeszcze większych problemów. Kary za nieubezpieczenie auta są wysokie – za brak OC przez okres od 1 do 3 dni trzeba zapłacić 1700 zł. W drugie połowie 2024 r. kara będzie wynosić 20 zł więcej.