Sprzedaż samochodu za granicę

Sprzedaż samochodu za granicę może być sposobem na udaną i opłacalną transakcję. W obecnej sytuacji polskimi pojazdami najczęściej są zainteresowani obywatele Ukrainy. Wielu z nich wywozi je za granicę, a część postanawia wykorzystywać w naszym kraju. Jak wyglądają formalności?

Jakie samochody warto sprzedawać za granicę?

Zastanawiasz się, jakie samochody sprzedawać za granicę i czy Twój model także wzbudzi zainteresowanie obcokrajowców? Warto wiedzieć, że nowsze modele i roczniki aut zwykle nie są zbyt opłacalne do sprzedaży za granicą. Szczególnie nie warto oferować ich do krajów, z których pochodzi dana marka. Przykładowo BMW i Audi są tańsze w Niemczech, czyli w swojej „ojczyźnie”, dlatego nie ma sensu wystawiać ich na tamtejszym rynku.

Z kolei sprzedaż używanych pojazdów, zwłaszcza z silnikiem diesla, może być opłacalna do krajów położonych na wschód od Polski.  Tam przepisy dotyczące ochrony środowiska (normy EURO) są mniej restrykcyjne. Nawet sprzedaż starszych modeli może więc okazać się opłacalna. Istnieją firmy specjalizujące się w skupowaniu niezbyt wartościowych aut i oferowaniu ich później na Ukrainę i do innych krajów byłego bloku wschodniego. Takie transakcje są opłacalne – szczególnie w obecnej sytuacji geopolitycznej.

Sprzedaż za granicę a sprzedaż samochodu obcokrajowcowi

Przede wszystkim warto rozróżnić te dwie kwestie. Sprzedaż pojazdu za granicę nie jest równoznaczna z dokonaniem transakcji z obcokrajowcem. Cudzoziemiec może przecież mieszkać od lat w Polsce i wcale nie mieć zamiaru wywożenia samochodu za granicę.

Ważne! Narodowość kupującego nie ma znaczenia. Istotne jest miejsce dokonania transakcji i to, gdzie auto będzie użytkowane.

Działa to także w drugą stronę. Jeśli auto sprzedajesz Polakowi mieszkającemu na stałe za granicą, to niezbędne będzie dopełnienie dodatkowych formalności. Natomiast jeśli planujesz sprzedaż pojazdu obcokrajowcowi mieszkającemu w Polsce, transakcję obowiązują dokładnie takie same zasady, jakie dotyczą kupna-sprzedaży pomiędzy dwoma obywatelami Polski.

Sprzedaż samochodu na Ukrainę

Jakie samochody najchętniej kupują obywatele Ukrainy? Zgodnie z danym Instytutu Badań Rynku Motoryzacyjnego Samar w październiku 2023 r. Ukraińcy sprowadzili do swojego kraju 21,8 tys. używanych pojazdów. Wiele w nich pochodzi z Polski. Do najpopularniejszych modeli w tym okresie można zaliczyć następujące auta:

• Volkswagen Golf – 1400 sztuk;
• Skoda Octavia – 957 sztuk;
• Volkswagen Passat – 782 sztuki;
• Renault Megane – 759 sztuk
• Nissan Leaf – 573 sztuki.

Warto mieć świadomość, że Polska jest dla Ukraińców głównym źródłem używanych pojazdów. Co ważne, mogą oni (podobnie jak obywatele innych krajów świata)  skorzystać z bezpłatnych narzędzi do sprawdzania historii pojazdów. To przede wszystkim darmowa Historia Pojazdu, dostępna na stronie internetowej historiapojazdu.gov.pl.

Sprzedaż samochodu Ukraińcowi w Polsce

Warto poruszyć kwestię sprzedaży samochodu Ukraińcowi w Polsce, ponieważ takie transakcje są bardzo często zawierane (zwłaszcza od 2022 roku). Sprzedaż auta obcokrajowcowi jest możliwa zarówno przez pośrednika, np. komis, jak i bezpośrednio. W zależności od tego, kim jest sprzedający (osobą fizyczną, firmą) formalności wyglądają nieco inaczej.

Aby odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy z punktu widzenia sprzedającego, należy prawidłowo sporządzić umowę kupna-sprzedaży oraz przekazać kupującemu rzetelne informacje o stanie technicznym pojazdu.

Sprzedaż auta Ukraińcowi bez karty pobytu – czy jest możliwa?

Karta pobytu potwierdza tożsamość cudzoziemca w czasie jego pobytu w Polsce. Jeżeli jednak Ukrainiec jej nie ma, nic nie stoi na przeszkodzie, by sprzedać mu samochód. Taki dokument nie ma żadnego znaczenia dla sprzedawcy pojazdu i nie wpływa na kwestie formalne.

Sprzedaż samochodu Ukraińcowi bez karty pobytu jest w pełni legalna.

Sprzedaż pojazdu za granicę – dokumenty i formalności

Podstawowym dokumentem, który trzeba przygotować podczas sprzedaży samochodu za granicę, jest umowa kupna-sprzedaży. Powinna być sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Jeśli sprzedajesz samochód obcokrajowcowi za granicę, dodatkowo może być konieczne przetłumaczenie umowy na język ojczysty kupującego.

Umowa powinna zawierać wszystkie ważne informacje, takie jak:

• dane obu stron,
• data zawarcia,
• szczegółowy opis pojazdu,
• cena.

Przy sprzedaży samochodu za granicę musisz przekazać kupcowi wszystkie niezbędne dokumenty, takie jak:

• dowód rejestracyjny,
• kartę pojazdu,
• potwierdzenie aktualnego ubezpieczenia OC.

Musisz także zgłosić sprzedaż pojazdu w lokalnym wydziale komunikacji. Zgłoszenie powinno nastąpić jak najszybciej po sprzedaży, aby uniknąć ewentualnych problemów.

Jeśli kupujący planuje używać samochodu za granicą, dotyczy Cię również obowiązek wyrejestrowania pojazdu w Polsce. Ten proces można zrealizować razem z kupującym w wydziale komunikacji – po podpisaniu umowy sprzedaży.

Wyrejestrowanie jest jednoznaczne ze zgłoszeniem sprzedaży – nie trzeba zgłaszać jej oddzielnie.

Sprzedaż samochodu za granicę od A do Z

Jak wygląda sprzedaż auta za granicę krok po kroku?

• Wybierz opcje sprzedaży – określ, czy chcesz sprzedać samochód bezpośrednio osobie z innego kraju, czy wolisz skorzystać z usług pośrednika, np. firmy, która się w tym specjalizuje.

• Zbadaj rynek – dowiedz się, jakie modele samochodów są najbardziej poszukiwane za granicą. To pomoże Ci ustalić odpowiednią cenę, a przede wszystkim określić, czy udana transakcja w ogóle jest możliwa.

• Przygotuj samochód do sprzedaży – upewnij się, że znajduje się w dobrym stanie i jest czysty. Sprawdź, czy występują usterki, a jeśli tak, to dokładnie je opisz.

• Wystaw ogłoszenie – jeśli sprzedajesz samodzielnie, możesz to zrobić na jednym z popularnych portali ogłoszeniowych.  Niekiedy dobrym wyborem będzie skontaktowanie się z firmą zajmującą się sprzedażą samochodów za granicę.

• Sporządź umowę sprzedaży – musisz to zrobić w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach. Pamiętaj, że umowa zwykle będzie musiała być dwujęzyczna, jeśli sprzedajesz samochód obcokrajowcowi.

• Przekaż dokumenty i kluczyki – po podpisaniu umowy sprzedaży musisz przekazać nabywcy wszystkie niezbędne dokumenty. To przede wszystkim dowód rejestracyjny, karta pojazdu i polisa OC. Nie zapomnij o wręczeniu kupującemu wszystkich dostępnych kompletów kluczyków.

• Zgłoś sprzedaż w wydziale komunikacji – musisz zgłosić sprzedaż samochodu w odpowiednim wydziale komunikacji jak najszybciej po sprzedaży – jest to obowiązkowe.

• Wyrejestruj samochód – jeśli kupujący ma zamiar wywieźć auto za granicę, konieczne jest jego wyrejestrowanie w Polsce.

• Zgłoś zmianę właściciela ubezpieczycielowi – to Twój obowiązek. Możesz to zrobić na podstawie ogólnodostępnych formularzy.

Wyrejestrowanie samochodu sprzedanego za granicę

Sprzedaż samochodu za granicę wymaga podjęcia podobnych czynności formalnych, które dotyczą transakcji w kraju. Ważna różnica dotyczy jednak konieczności wyrejestrowania samochodu w polskim wydziale komunikacji. Dlaczego kupujący nie powinien opuszczać Polski na dotychczasowych tablicach rejestracyjnych?

Gdyby nowy właściciel doprowadził do kolizji lub innego wykroczenia w drodze powrotnej do swojego kraju, będzie istniało podejrzenie, że to Ty jesteś sprawcą – jako oficjalny posiadacz auta. Choć jest możliwe udowodnienie, że auto zostało sprzedane, jednak wymaga to dodatkowych formalności urzędowych i poświęcenia sporej ilości czasu. Ponadto możesz zostać pozbawiony zniżek na OC – nie warto ryzykować.

Wyrejestrowanie samochodu przed jego sprzedażą i wywiezieniem za granicę zapewnia Ci:

• brak problemów – gdyby nowy posiadacz spowodował wypadek, Ty nie będziesz łączony z tą sprawą, ponieważ Twoje dane nie będą figurować w systemie;
• możliwość uzyskania zwrotu niewykorzystanej składki OC – sprzedaż wyrejestrowanego auta wiąże się z rozwiązaniem umowy z ubezpieczycielem i odzyskaniem wpłaconej kwoty;
• brak konieczności sporządzania notarialnego upoważnienia dla nabywcy do korzystania z auta – ten dokument pozwala obcokrajowcom (np. Ukraińcom) przekroczyć granicę, jeśli ich dane nie znajdują się w dowodzie rejestracyjnym.

Do wyrejestrowania samochodu uprawniony jest urzędnik wydziału komunikacji. Aby otrzymać decyzję o wyrejestrowaniu auta i tablice tymczasowe, należy złożyć wniosek w urzędzie wraz z wymaganymi załącznikami, czyli:

• umową sprzedaży samochodu,
• dowodem uiszczenia opłaty,
• wniosek o wyrejestrowanie samochodu,
• dotychczasowe tablice rejestracyjne,
• dokument tożsamości,
• dowód rejestracyjny,
• kartę pojazdu (jeśli istnieje).

Obecne tablice rejestracyjne zostaną odebrane i zdezaktualizowane przez urzędnika. Następnie zostaną przygotowane tymczasowe blachy oraz czasowy dowód rejestracyjny. Mając je, nowy właściciel może legalnie opuścić Polskę.

Inną opcją jest wyrejestrowanie pojazdu, a następnie wywiezienie go z Polski za pomocą lawety. Wówczas nowy nabywca nie musi przyjeżdżać po odbiór samochodu i czekać na tablice rejestracyjne.

Pamiętaj! Jeśli wyrejestrujesz pojazd, nie musisz już składać zgłoszenia o jego zbyciu.

Kara za brak zgłoszenia

Aktualnie nabycie lub zbycie pojazdu należy zgłosić w ciągu 30 dni od daty transakcji. Za niedopełnienie tego obowiązku grozi kara od 200 do 1000 złotych. Jeśli wyrejestrujesz auto przed upływem miesiąca od sprzedaży, nie narazisz się na dodatkowe koszty.

Wyrejestrowanie auta a zwrot składki za OC

Każdy samochód musi być przez cały czas objęty obowiązkową polisą OC. Wyrejestrowanie pojazdu wiąże się z automatycznym zakończeniem aktualnej umowy ubezpieczenia. Jeśli auto od razu przechodzi w ręce innej osoby, to ona powinna zadbać o wykupienie nowego ubezpieczenia, np. polisy czasowej.

Ty, jako sprzedający, masz prawo wnioskować do ubezpieczyciela o zwrot niewykorzystanej składki ubezpieczeniowej. W tym celu należy zgłosić do towarzystwa ubezpieczeniowego sprzedaż auta, a także przedstawić potwierdzenie jego urzędowego wyrejestrowania pojazdu. To, ile zwróci Ci towarzystwo ubezpieczeniowe, zależy od tego, ile czasu pozostało do zakończenia aktualnego OC. Przykładowo, gdy zamykasz polisę, do której końca pozostało 6 miesięcy, otrzymasz połowę zapłaconej składki.

Sprzedaż samochodu a urząd skarbowy

Fiskus traktuje sprzedaż samochodu jak dodatkowe źródło dochodu sprzedającego. Dlatego, jako zbywca, musisz uwzględnić swój zarobek w rocznym zeznaniu podatkowym. Warto jednak wiedzieć, że nie zawsze trzeba płacić podatek dochodowy. Jest to konieczne jedynie wtedy, gdy sprzedałeś pojazd po maksymalnie 6 miesiącach od jego zakupu. Jeśli natomiast transakcja dotyczy auta, którym jeździsz dłużej, nie powstaje obowiązek podatkowy.

Ważne! Jeśli sprzedajesz samochód, który kupiłeś mniej niż 6 miesięcy przed datą transakcji, nie musisz zgłaszać tego do urzędu skarbowego, ale musisz uwzględnić taką informację w rocznym rozliczeniu PIT.

Brak poinformowania fiskusa o dodatkowym zarobku naraża Cię na surową karę. Ten, kto uchyla się od płacenia podatków, naraża się na grzywnę lub nawet karę pozbawienia wolności.

Źródła

• gov.pl/web/infrastruktura/rejestracja-pojazdow
• Dz.U.2023.0.1047 – Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych