Co z odszkodowaniem z OC po kolizji autem firmowym?

Dokumenty, kluczyki, jakieś papiery do podpisania i w drogę! Tak często wygląda „przejmowanie” samochodu służbowego. Tymczasem przed uruchomieniem firmowego auta, powinieneś dokładnie wiedzieć, co grozi Ci w razie kolizji.

Dziś firmy coraz częściej wyposażają swoich pracowników w służbowe auta. Często nie jest to już luksus, którym przedsiębiorcy próbują przyciągnąć pracowników, ale pomoc niezbędna do wykonywania zadań. Z firmowych pojazdów korzystają robotnicy, dostawcy, kurierzy, sprzedawcy, ale także kierownicy czy przedstawiciele zarządów wielkich korporacji. Wszystkich łączy jedno – prawdopodobieństwo spowodowania kolizji. Kto w razie jej wystąpienia poniesie odpowiedzialność finansową?

Stłuczka autem służbowym – co robić?

Auto firmowe często jest używane przez wiele osób, dlatego poza obowiązkowym ubezpieczeniem OC warto wykupić AC. Zapewni ono ochronę właśnie na wypadek spowodowania stłuczki przez pracownika. W takiej sytuacji jest to jedyne zabezpieczenie, które pozwala uzyskać odszkodowanie za poniesione straty. Warto pamiętać, że OC (zarówno w przypadku aut prywatnych, jak i służbowych) służy wyłącznie do pokrywania strat na innych pojazdach.

Jeśli pracownik spowoduje stłuczkę i uszkodzi auto firmowe, to zgodnie z prawem pracodawca będzie mógł dochodzić od niego odszkodowania na zasadach zawartych w przepisach. Sprawca kolizji może odpowiadać na podstawie odpowiedzialności materialnej lub odpowiedzialności za mienie powierzone.

Jeśli z kolei to służbowy samochód ucierpiał w wyniku działania innego kierowcy, to sprawa jest dosyć prosta. Wygląda ona tak samo, jak w przypadku kolizji aut prywatnych. Szkoda jest likwidowana z OC sprawcy.

Jeśli doszło do stłuczki, to przede wszystkim należy spisać oświadczenie, w którym sprawca poda poszkodowanemu wszystkie potrzebne dane ubezpieczeniowe. To jego obowiązek, który jest regulowany prawnie. Dzięki temu będzie możliwa wypłata środków z OC kierowcy, który doprowadził do zdarzenia drogowego.

Najczęściej w takich sytuacjach wzywa się policję. Takie działanie wiąże się z nałożeniem mandatu na sprawcę, jednak pozwala uniknąć nieporozumień w przyszłości. Funkcjonariusze sporządzają notatkę, w której jest zawarta klarowna informacja, kto jest sprawcą, a kto poszkodowanym (może również wystąpić współwina). Jeśli więc to Ty ucierpiałeś, prowadząc auto firmowe, zdecydowanie warto wezwać odpowiednie służby.

OC chroni poszkodowanego

Sprawa jest dość prosta, jeśli pracownik samochodem firmowym spowoduje kolizję, wówczas wypłata odszkodowania osobie poszkodowanej spoczywa na pracodawcy. Ten jednak ma wykupioną obowiązkową polisę OC, więc koszty spadają na towarzystwo ubezpieczeniowe.

Co ważne, polisa OC pokryje straty poszkodowanego również wtedy, gdy samochód prowadziła osoba spoza firmy i poza czasem pracy. W tej sytuacji ubezpieczenie cały czas obowiązuje, ponieważ jest ono powiązane z autem, a nie z człowiekiem.

… ale nie zawsze

Istnieją jednak sytuacje, w których towarzystwo ubezpieczeniowe może odmówić wypłacenia odszkodowania z polisy OC. Zostały one ściśle określone w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych i dotyczą szkód:

• powstałych podczas kolizji, w której brały udział pojazdy należące do tej samej firmy,
• w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu, chyba że odpowiedzialność za powstałą szkodę ponosi posiadacz innego pojazdu niż samochód przewożący te przedmioty,
• polegających na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych,
• polegających na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska.

Uwaga! W pierwszym przypadku, wyłączenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń nie obejmuje szkód wyrządzonych w mieniu, jeżeli np. samochody uczestniczące w zdarzeniu były przedmiotem umowy leasingu zawartej przez właściciela firmy z tym samym finansującym lub zostały przewłaszczone przez niego na tego samego wierzyciela (np. kierowca auta z leasingu spowoduje kolizję z pojazdem będącym własnością tego samego leasingodawcy, ale jego posiadaczem jest inna osoba).

Kiedy ubezpieczyciel zażąda zwrotu środków?

Może się zdarzyć, że ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie z OC sprawcy, jednak później będzie ubiegać się o zwrot tej sumy na zasadach regresu. Kiedy tak się dzieje? Szczegółowe warunki są opisane w art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z nimi taka procedura jest możliwa, jeśli kierowca:

• pozyskał pojazd wskutek popełnienia przestępstwa,

• nie miał ważnego prawa jazdy – wyjątkiem jest sytuacja, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia (ustawa reguluje dokładne okoliczności),

• wyrządził szkodę umyślnie,

• był podczas kolizji w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu podobnie działających środków, na przykład narkotyków,

• uciekł z miejsca zdarzenia.

W takiej sytuacji ubezpieczyciel może zażądać zwrot środków od firmy, na którą pojazd jest zarejestrowany. Następnie pracodawca może ubiegać się o oddanie pieniędzy przez pracownika, który kierował pojazdem i dopuścił się wyżej wymienionych zachowań.

Kto pokryje szkody sprawcy kolizji?

Do rozwiązania pozostaje jeszcze jedna kwestia – kto zapłaci za szkody poniesione przez pracodawcę, którego pojazd spowodował wypadek? I tu sprawa jest już bardziej skomplikowana, bo nawet jeśli samochód posiadał AC, to część kosztów może spaść na pracownika. Autocasco często zawiera np. udział własny, czyli procentową lub kwotową część szkody, którą ubezpieczający musi pokryć we własnym zakresie. Jeśli pracodawca nie będzie przychylny pracownikowi, wówczas tym wydatkiem może obarczyć właśnie jego.

Jeszcze gorzej dla pracownika może wyglądać sytuacja, gdy auto w ogóle nie ma AC. Wówczas pracodawca może obciążyć go kosztami szkody. Jeśli do zniszczenia auta doszło w sposób umyślny lub poprzez rażące niedbalstwo (np. pracownik użytkował pojazd służbowy w celach prywatnych i po godzinach pracy bez zgody pracodawcy), wówczas pracownik może zostać zobowiązany do pokrycia całości szkody.

Jeśli jednak do szkody doszło w „normalnych” okolicznościach, wówczas pracodawca może ukarać pracownika, ale zgodnie z prawem koszty nie mogą przekraczać wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Powierzono Ci auto firmowe? Sprawdź, co podpisujesz

W takiej sytuacji wiele jednak zależy od polityki firmy. Jedne przedsiębiorstwa karzą pracowników dopiero za drugą stłuczkę, inne w ogóle ich nie obarczają, a jeszcze inne mają specjalnie określone przepisy i regulaminy dotyczące użytkowania samochodu służbowego, z którymi warto dokładnie się zapoznać. Tak samo jak z warunkami ubezpieczenia samochodu służbowego, który użytkujesz. Wszystko po to, żebyś w wypadku kolizji nie był zaskoczony.

Bibliografia:

• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031241152/U/D20031152Lj.pdf),

• Przestępstwa drogowe – art. 177 kk – wypadek drogowy (https://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-2/63461,Wypadek-komunikacyjny-art-177.html).