Reasekuracja

Reasekuracja to działanie, które podejmują pomiędzy sobą towarzystwa ubezpieczeniowe. Polega ono na tym, że mogą przekazać część ryzyka innemu ubezpieczycielowi. Dzięki temu, w razie wystąpienia bardzo wysokich szkód, ich sytuacja finansowa pozostaje stabilna. Czy ma to znaczenie również dla klientów kupujących polisy? Sprawdź, co warto wiedzieć o reasekuracji z punktu widzenia ubezpieczającego.

Reasekuracja to działanie, jakie podejmują pomiędzy sobą zakłady ubezpieczeń. Polega ono na przyjmowaniu ryzyka lub ich szeregu przez jedno towarzystwo (reasekuratora) od drugiego (cedenta). Reasekuracja czynna zwykle oznacza przejęcie sporej odpowiedzialności.

W jakim celu ubezpieczyciele podejmują takie, na pozór niezrozumiałe, działanie? Służy ono temu, by zapewnić cedentowi płynność finansową. Jeśli musiałby on samodzielnie wypłacić klientowi bardzo wysokie odszkodowanie (na przykład za pożar w dużym zakładzie przemysłowym czy katastrofę lotniczą), mogłoby to skutkować jego bankructwem.

Co ważne, korzyści czerpie również reasekurator. Otrzymuje on bowiem część zysków ze składek.

Reasekuracja – co to jest?

Reasekuracja stanowi umowę, na mocy której zakład ubezpieczeń (cedent) odstępuje część lub całość ryzyka ubezpieczeniowego (bądź grupy ryzyk) innemu zakładowi ubezpieczeń (reasekuratorowi).

Celem reasekuracji jest zabezpieczenie przed stratą finansową, przekraczającą fundusze własne zakładu ubezpieczeń. Reasekuracja pozwala min. na rozszerzenie zakresu prowadzonej działalności ubezpieczeniowej i przyjęcie do ubezpieczenia większych ryzyk. Jest ona istotna szczególnie dla małych zakładów ubezpieczeń, które posiadają ograniczone środki własne.

W praktyce każdy zakład ubezpieczeń może mieć kilku lub kilkunastu reasekuratorów. Dla ubezpieczonych ich ilość nie ma znaczenia – nie wpływa to na obowiązek wypłaty odszkodowania ani na jego wysokość. Samo istnienie reasekuracji ma jednak znaczenie dla bezpieczeństwa ubezpieczonych. Dzięki niej nawet bardzo duża kwota odszkodowania nie stanowi zagrożenia dla płatnika, ponieważ zostanie odpowiednio podzielona i pokryta z różnych źródeł (przez kilku reasekuratorów).

Rodzaje umów reasekuracyjnych

Wyróżnia się kilka rodzajów umów reasekuracyjnych ze względu na to, jaką formę zobowiązań przewidują. Najczęściej spotykane to te wymienione poniżej.

• Umowy fakultatywne – ubezpieczyciel dobrowolnie decyduje się na przekazanie ryzyka oraz ustala jego wymiar. Zawiera się je w sytuacjach, w których ryzyko jest na tyle duże lub nietypowe, że przekracza możliwości jednego ubezpieczyciela. Umowy fakultatywne dotyczą konkretnych zobowiązań wobec klientów.
• Umowy obligatoryjne – mają charakter obowiązkowy. Ubezpieczyciel musi przekazać część objętych umową ryzyk, a reasekurator jest zobowiązany je przyjąć.
• Umowy fakultatywno-obligatoryjne – ubezpieczyciel dobrowolnie wybiera, jakie ryzyka (i ile) przekaże, natomiast reasekurator musi je przyjąć.

Kolejna podział dotyczy klasyfikacji ryzyka w reasekuracji.

• Umowy proporcjonalne – reasekurator przejmuje na siebie określoną część ryzyka i w takiej samej części pokrywa ewentualne odszkodowanie.
• Umowy nieproporcjonalne – odpowiedzialność reasekuratora zależy od wysokości szkody lub szkód, a nie od wymiaru ryzyka, jakie na siebie przejmuje.

Wyróżnia się także reasekurację czynną i bierną. Czynna dotyczy podmiotu przejmującego, natomiast bierna przekazującego.

Do czego służy reasekuracja?

Podstawowym celem reasekuracji wymiana ryzyka oraz jego podział pomiędzy zakładami ubezpieczeń. Takie działanie minimalizuje niebezpieczeństwo wystąpienia tak dużych strat, że przekroczyłyby one fundusze własne ubezpieczyciela. Bez reasekuracji mógłby nie podołać wypłacie odszkodowań, a tym samym groziłoby mu bankructwo.

Dzięki umowie reasekuracyjnej towarzystwo ubezpieczeniowe zyskuje ochronę w sytuacji, gdy podejmowane ryzyko przekracza jego możliwości finansowe lub równowaga jego portfela ubezpieczeniowego zostaje zachwiana.

Co więcej, reasekuracja umożliwia prowadzenie działalności w szerszej skali. Towarzystwo ubezpieczeniowe zachowuje elastyczność w zakresie akceptacji wielu zróżnicowanych ryzyk. W konsekwencji może rozwijać swój zakres usług.

Gdyby reasekuracja nie była w ogóle stosowana, każdy z ubezpieczycieli mógłby oferować wyłącznie niewielkie sumy gwarancyjne lub polisy w bardzo okrojonym wymiarze. Współpraca pomiędzy towarzystwami sprawia natomiast, że klienci mogą ubezpieczać swoje dobra na bardzo wysokie kwoty i mają pewność, że są skutecznie chronieni. W zamian za to płacą adekwatne składki. Zyskuje więc na tym każda strona.

Reasekuracja jest korzystnym rozwiązaniem szczególnie dla mniejszych towarzystw ubezpieczeniowych, które nie mają odpowiednich środków własnych, a ich portfel ubezpieczeniowy cechuje brak stabilności. Współpraca z reasekuratorem pozwala im na zachowanie płynności finansowej i rozwijanie działalności.

Jakie znaczenie ma reasekuracja dla klientów towarzystwa ubezpieczeniowego?

Reasekuracja to przede wszystkim zabezpieczenie towarzystw ubezpieczeniowych, ale ma duże znaczenie również dla klientów, którzy wykupili w nich polisy.

Dzięki umowie reasekuracyjnej ubezpieczony ma większą pewność, że firma ubezpieczeniowa wywiąże się z zawartej umowy, czyli, że będzie finansowo zdolna do wypłaty mu odszkodowania. Będzie tak nawet wtedy, gdy sumę gwarancyjną ustalono na bardzo wysokim poziomie. Ma to szczególne znaczenie dla przedsiębiorców, którzy ubezpieczają całe floty pojazdów czy zakłady przemysłowe, ale nie tylko. Nawet właściciel pojazdu, który kupuje standardowe OC, może na reasekuracji sporo zyskać.

Przykład:

Pan Tadeusz jechał swoim samochodem autostradą. Nie zachował odpowiedniej odległości od poprzedzającego go pojazdu, który nagle zatrzymał się z powodu zatoru drogowego. Pan Tadeusz spowodował kolizję, w której ucierpiało aż kilkanaście pojazdów stojących w korku i ich pasażerowie.

Szkody zostały wycenione na bardzo dużą sumę. Pan Tadeusz miał polisę OC, dlatego nie musiał ponosić żadnych kosztów. Jednak jego ubezpieczyciel nie byłby w stanie wypłacić tak wysokiego odszkodowania wszystkim poszkodowanym. Na szczęście miał umowę reasekuracji, więc zapewnił sobie wsparcie finansowe na wypadek tak dużych szkód. Dzięki temu wszyscy poszkodowani otrzymali odszkodowanie.

Jak widać, reasekuracja przydaje się ubezpieczycielom nie tylko w razie bardzo rzadkich i nietypowych szkód, takich jak katastrofy lotnicze czy klęski żywiołowe. Nawet „zwykły” wypadek drogowy, może spowodować wystąpienie bardzo dużych kosztów.

Bibliografia:

• Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20150001844/U/D20151844Lj.pdf,
• Art. 4. – [Pojęcie działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Czynności ubezpieczeniowe] – Działalność ubezpieczeniowa i reasekuracyjna. – https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/dzialalnosc-ubezpieczeniowa-i-reasekuracyjna-18237444/art-4

Podsumowanie

• Celem reasekuracji jest podział ryzyka pomiędzy towarzystwami ubezpieczeniowymi oraz jego wymiana.
• Reasekurację wykorzystuje się, gdy dwie firmy w ramach jednej umowy chcą się podzielić zakresem ochrony. Wiąże się to z przekazaniem części odpowiedzialności i obowiązków drugiemu podmiotowi.
• Reasekurator to zakład ubezpieczeń, który je przejmuje, a cedent to ten, który je przekazuje.
• Funkcja finansowa reasekuracji polega na ponoszeniu przez reasekuratora ciężaru części odszkodowań i świadczeń, jakie cedenci wypłacają swoim klientom.