Kiedy trzeba zrobić badanie techniczne pojazdu?

Przeprowadzanie okresowych badań technicznych jest obowiązkowe dla wszystkich pojazdów z małymi wyjątkami. Samochód, który nie przejdzie przeglądu rejestracyjnego, nie może legalnie poruszać się po drodze. Kierowca nie może nim nawet wrócić ze stacji kontroli do domu, tylko powinien wynająć lawetę. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, na jakich zasadach przeprowadza się przeglądy samochodowe i ile kosztuje ta usługa.

Kiedy należy wykonać badanie techniczne samochodu?

Częstotliwość badań technicznych samochodów reguluje trzeci rozdział ustawy Prawo o Ruchu Drogowym. Większość aut musi przejść badanie co roku. Rzadziej ten obowiązek dotyczy właścicieli nowych pojazdów oraz ze specjalnym przeznaczeniem.

• Samochody osobowe, ciężarowe (do masy 3,5 tony), motocykle i przyczepy (do masy 3,5 tony) należy pierwszy raz badać przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji. Następne badanie trzeba przeprowadzić przed upływem 5 lat od rejestracji, a kolejne – co roku.
• Ciągniki i przyczepy rolnicze oraz motorowery – te pojazdy muszą przejść pierwsze badanie przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, a później trzeba je badać co najmniej raz na dwa lata.
• Samochody zabytkowe i lekkie przyczepy w ogóle nie podlegają badaniom. Wyjątkiem są auta zabytkowe wykorzystywane w celu zarobkowym – stan techniczny tych pojazdów należy kontrolować raz na rok.

Niezależnie od powyższych zasad raz na rok trzeba przeprowadzić okresowe badanie techniczne pojazdów:

• na gaz (LPG/CNG),
• przewożących towary niebezpieczne,
• konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu osób w liczbie od 5 do 9,
• taksówkach i innych pojazdach wykorzystywanych w zarobkowym transporcie osób,
• typu SAM (czyli zbudowanych samodzielnie),
• wykorzystywanych w nauce jazdy lub w egzaminie na prawo jazdy,
• uprzywilejowanych.

Gdzie można zrobić badanie techniczne samochodu?

Okresowe badania techniczne auta przeprowadza się na Stacjach Kontroli Pojazdów. Stacje dzielą się na podstawowe i okręgowe. W podstawowych sprawdza się stan techniczny samochodów o masie do 3,5 tony a w okręgowych można zbadać każdy pojazd bez względu na jego typ czy masę.

Wyjątkowa sytuacja dotyczy pojazdów do 3,5 tony, które:

• są powypadkowe,
• przeszły zmiany konstrukcyjne,
• przewożą materiały niebezpieczne,
• po raz pierwszy zarejestrowano za granicą.

Stan technicznych tych aut trzeba sprawdzać w stacjach okręgowych. Stacje nie są w żaden sposób rejonizowane – każdy samochód można zbadać w dowolnej stacji na terenie Polski.

Na szyldach, bannerach Stacji Kontroli Pojazdów można spotkać się z oznaczeniem w formie liter. Mówią nam one, które rodzaje pojazdów bada się na danej stacji. Litera A oznacza motory i motorowery, B – samochody do 3,5 tony, C lub CC – samochody o masie powyżej 3,5 tony, E – przyczepy a T – ciągniki rolnicze – wyjaśnia Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w porównywarce najtaniejuagenta.pl.

Co jest sprawdzane w czasie badania technicznego samochodu?

Podczas badania diagnosta sprawdza różne elementy i układy pojazdu, kontrola obejmuje m.in.:

• układ hamulcowy (siła hamowania, stan tarcz i klocków hamulcowych),
• układ kierowniczy (stan drążków, zwrotnic, połączeń, wahaczy, amortyzatorów i łożysk oraz zbieżność kół),
• podwozie i zawieszenie,
• ogumienie (zużycie bieżnika, stan kołpaków i śrub mocujących),
• światła (prawidłowość działania, stan reflektorów),
• zużycie pasów bezpieczeństwa,
• czy samochód ma wyposażenie obowiązkowe, tj. trójkąt ostrzegawczy i gaśnicę,
• układ chłodzenia (stan płynu chłodzącego, wąż chłodnicy, termostat),
• emisję spalin (analiza spalin, zadymienie).

Badanie techniczne pojazdu trwa około 30 minut. Jeżeli samochód przejdzie je pomyślnie, diagnosta przybije w dowodzie rejestracyjnym pieczątkę z datą kontroli i od tego dnia trzeba liczyć termin na przeprowadzenie kolejnego przeglądu.

Badanie techniczne pojazdu po kolizji

Niezależnie od badań okresowych, policja ma prawo skierować na dodatkowe badanie techniczne pojazd, który uczestniczył w kolizji lub wypadku i w wyniku zdarzenia zostały uszkodzone elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Takiemu badaniu może też podlegać samochód, który nie brał udziału w żadnym wypadku, ale podczas rutynowej kontroli drogówka stwierdziła, że zagraża on bezpieczeństwu.

Powypadkowe badanie techniczne jest płatne 95 zł zł (lub 168 zł, jeśli samochód jest na gaz). Warto wiedzieć, że można dochodzić zwrotu tego kosztu z ubezpieczenia – polisy OC sprawcy wypadku lub z własnego AC. Wykonanie dodatkowego przeglądu po wypadku nie przesuwa terminu kolejnego badania okresowego.

Przykład: Dominik, posiadacz 8-letniej Hondy Civic był na ostatnim przeglądzie okresowym samochodu 7 lutego 2022 r. W grudniu tego samego roku uczestniczył w wypadku i musiał wykonać dodatkowe badanie. Mimo że przegląd przeszedł z pozytywnym wynikiem, to i tak ciąży na nim obowiązek corocznych przeglądów okresowych, zatem kolejny musi zrobić do 7 lutego 2023 r.

Jakie usterki może wykryć badanie techniczne pojazdu?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów klasyfikuje stwierdzone usterki na trzy grupy:

• drobne – które nie mają istotnego znaczenia w kwestii ochrony środowiska i bezpieczeństwa drogowego,
• poważne – mogące zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego lub naruszające przepisy o ochronie środowiska, które są podstawą do ograniczenia dalszego używania samochodu,
• niebezpieczne – powodujące bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego lub naruszające wymagania ochrony środowiska.

Przy drobnych usterkach diagnosta tylko poinformuje kierowcę o zauważonych uchybieniach, ale zaliczy przegląd pozytywnie. W przypadku usterek niebezpiecznych samochód nie zostaje dopuszczony do ruchu a poważnych – wszystko zależy od skali defektu i oceny diagnosty.

Pracownicy stacji nie kategoryzują usterek na podstawie własnych opinii, ale muszą korzystać z tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia. Są w niej opisane różne typy usterek i wytyczne, do której grupy je zaklasyfikować.

Lista usterek, które mogą przesądzić o niezaliczeniu badania technicznego:

• niesprawne hamulce, nadmierne zużycie klocków, nieszczelne przewodu hamulcowe lub stan wskazujący na rychłe ich pęknięcie,
• zły stan przekładni kierowniczej, niedziałający mechanizm układu kierowniczego,
• niedziałające oświetlenie,
• pęknięcie lub odkształcenie osi,
• głębokość bieżnika opony niezgodna z przepisami rozporządzenia o warunkach technicznych.

Jakie dokumenty zabrać na badanie techniczne pojazdu?

Udając się na badanie techniczne, trzeba zabrać ze sobą dowód rejestracyjny samochodu. W przypadku braku dowodu (został zatrzymany, jest w trakcie wyrabiania itp.) należy mieć ze sobą kartę pojazdu, pozwolenie czasowe albo pokwitowanie z policji. Zatem kierowca, który zapomniał spakować dowód, będzie musiał się po niego wrócić, bo nie mając żadnego dokumentu, diagnosta nie przeprowadzi badania.

W zależności od typu pojazdu, konieczne może być okazanie dodatkowo:

• samochody z instalacją gazową – dokument potwierdzający legalizację zbiornika,
• taksówka – Świadectwo Legalizacji Taksometru,
• pojazdy podlegające dozorowi technicznemu (np. dźwig) – protokół i decyzja o dopuszczeniu maszyny do użytkowania.

Ile kosztuje badanie techniczne samochodu?

Cena badania technicznego jest uregulowana przepisami, dlatego we wszystkich stacjach kontroli są identyczne cenniki. 

Koszty przedstawiają się następująco:

• 99 zł – samochody osobowe i ciężarowe do 3,5 tony, autobusy do 15 osób,
• 162 zł – samochody z instalacją na gaz (cena zawiera specjalistyczną kontrolę instalacji),
• 51 zł – motorowery,
• 63 zł – motocykle i ciągniki rolnicze,
• 79 zł – przyczepy do 3,5 tony.

W przypadku stwierdzenia usterek diagnosta nie przedłuży przeglądu, ale jeśli stan samochodu pozwala na “poruszanie się na kołach” może wystawić zaświadczenie, które zobowiązuje kierowcę do usunięcia wad w ciągu 14 dni i ponowne stawienie się na przegląd. Powtórne badanie techniczne obejmie tylko elementy, które wcześniej były uszkodzone, dlatego koszt badania będzie mniejszy (dokładna cena od rodzaju wady, np. ponowne badanie sprawności hamulców kosztuje 20 zł a geometrii kół jednej osi – 36 zł).

Co grozi za brak badania technicznego samochodu?

Do końca 2021 r. obowiązywały stare przepisy, zgodnie z którymi brak ważnego badania technicznego karany był mandatem od 20 do 500 zł. 1 stycznia 2022 r. zaostrzyło się prawo i obecnie, jeśli drogówka lub Główny Inspektorat Transportu Drogowego wykryje podczas kontroli, że samochód nie ma ważnych badań, kierowca dostanie grzywnę od 1 500 do 5 000 zł. 

Poboczną karą jest zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Wydawane przy tym jest zaświadczenie, które pozwala przez 7 dni poruszać się autem po drogach. Ten okres najlepiej spożytkować przeprowadzając zaległe badanie na stacji kontroli. Po badaniu diagnosta wystawi (oczywiście, jeśli wszystko będzie w porządku) zaświadczenie potwierdzające jego pozytywny wynik. Z zaświadczeniem trzeba udać się do Wydziału Komunikacji i wystąpić o zwrot dowodu rejestracyjnego (policja po zatrzymaniu dokumentu odsyła go Wydziału Komunikacji).

Co grozi za jazdę pojazdem niedopuszczonym do ruchu drogowego?

Jazda samochodem, który nie został dopuszczony do ruchu, tj. nie przeszedł pozytywnie przeglądu jest wykroczeniem. Taki pojazd stwarza zazwyczaj realne i bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa na drodze, dlatego poruszanie się nim jest ciężkim naruszeniem przepisów. Kwalifikuje się je do wykroczenia zagrożonego karą grzywny od 1 500 do 5 000 zł. 

Przy okazji przypominamy, że informacje o wszystkich badaniach (zakończonych negatywnie i pozytywnie) wprowadzane są do bazy CEPiK, do której policja ma dostęp online z radiowozu. Zatem nieposiadanie przy sobie dowodu rejestracyjnego (nie ma obowiązku wożenia go ze sobą) nie uchroni kierowcy przed karą, jeżeli jego pojazd ma nieważne badania lub przegląd wykazał na tyle poważne usterki, że samochód nie został dopuszczony do ruchu.